Suchań, (niem. Zachan) – miasto w woj. zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Suchań.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 1436 mieszkańców. Miasto Suchań według danych GUS jest na 13 miejscu najmniejszych miast w Polsce – stan na dzień 31.12.2013 r.
Przez miasto przepływa niewielka rzeka Reczyca.
Ośrodek administracyjny rolniczej okolicy. Dawny gród, osada i zamek książęcy przekazany w XIII wieku joannitom na komturię. Prawa miejskie otrzymuje w XV, od 1654 należy do Brandenburgii. Zachowany dawny układ urbanistyczny o kształcie wrzeciona i ryglowe domy.
Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 3,57 km².
POŁOŻENIE
Miasto znajduje się na terenie dzisiejszego województwa zachodniopomorskiego w powiecie stargardzkim. Miasto jest siedzibą gminy Suchań. Znajduje się na Równinie Nowogardzkiej i Pojezierzu Ińskim. Suchań znajduje się w odległości 20(niektóre dane podają 22)km od Stargardu Szczecińskiego, 18km od Choszczna, ok. 80km od Gorzowa Wielkopolskiego i ok. 60km od Szczecina.
HISTORIA
Około V wieku n.e. w okolice Suchania przybyli przybysze z wyspy Bornholm, którzy założyli tu okrytą w 2006 roku osadę składającą się z ziemianek[3]. Nie wiadomo kiedy osada ta została porzucona. W początku X wieku ludność słowiańska zbudowała tu gród obronny. W 1269 roku Suchań jeszcze jako wieś, po raz pierwszy został wzmiankowany w dokumencie. W połowie XIII wieku okolica została zagarnięta przez zakon joannitów, a powodem przywłaszczenia były niespłacone długi księcia pomorskiego Barnima I. W celu umocnienia swojej zdobyczy we wschodniej części dzisiejszego miasta joannici zbudowali zamek na planie czworoboku, który do czasu budowy zamku w Swobnicy był ich najważniejszą siedzibą w tej części Pomorza. Po ostrym konflikcie z księciem Barnimem I, zakon stracił Suchań (wtedy villa Zukan) w 1269 r., ale już 9 lat później, po śmierci Barnima I, joannici zajęli kilka wsi książęcych w tym Suchań. W 1295 r. książęta pomorscy oficjalnie nadali go joannitom zachowując jednak zwierzchnictwo terytorialne. W 1312 r. zamek stał się siedzibą joannickiego komtura. Obecnie istniejąca historyczna część miasta położona jest na równinie, wzdłuż dawnego traktu ze Szczecina i Stargardu na Mazowsze. W 1487 r. Suchań jest wzmiankowany jako posiadający prawa miejskie, jednak dokładna data nadania praw miejskich i jego lokacji w miejscu starej słowiańskiej osady nie jest znana. W okresie reformacji Joannici sprzedali miasto Wolfowi Borcke, jednak książęta pomorscy nie zatwierdzili tej transakcji. W 1551 r. Suchań przeszedł pod zarząd dóbr książęcych w Szadku. W 1637 r. zmarł Bogusław XIV, co zbiegło się z najazdem Szwedów na Pomorze i do końca wojny miasto przechodziło z rąk do rąk. Układ urbanistyczny miasta to rynek z zabudowaniami z XVIII i XIX w., a dominującym elementem zabudowy jest gotycki kościół z głazów narzutowych z XV w. Od 1653 r. miasto znajdowało się pod panowaniem brandenburskich Hohenzollernów. W roku 1701 r. wcielono je do Królestwa Pruskiego i aż do 1709 r. pozostawało w bezpośrednim posiadaniu rodziny von Schwerin. W końcu XVIII wieku na miejscu zamku zbudowano dwór. W XIX w. istniał przy mieście folwark, który w latach 1828-1831 częściowo rozparcelowano. Na gruntach pofolwarcznych powstała kolonia Suchań. Od 1850 r. stanowiła wraz z miastem jedną jednostkę administracyjną. Miasto podczas II wojny światowej zostało w 1945 roku zniszczone w 50%. W marcu 1945 r. wojska radzieckie wkroczyły do miasta, a pierwsi osadnicy pojawili się w kwietniu 1945 r.[4] Szkołę polską uruchomiono w dniu 25 maja 1945 roku. W roku 1954 wybudowano nowy budynek szkoły. W 1984 roku wybudowano kolejny nowoczesny obiekt szkolny.
ZABYTKI
- młyn tzw. Dolny z wyposażeniem (w czasie pożaru zniszczeniu uległ młyn wraz z dużą częścią wyposażenia. Obecnie stoi opuszczony, brak jakichkolwiek działań),
- tama po tzw. Młynie Górnym, na wysokości kąpieliska w okolicach zjazdu na Słodkowo,
- kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy – ukazujący style: romański (np. ściany), gotycki (np. witraże), i barokowy (np. wieża kościelna) z XV w. (budowla z głazów narzutowych),
- dwa dęby szypułkowe – pomniki przyrody,
- pozostałości cmentarza żydowskiego,
- pozostałości fundamentów i wałów średniowiecznego zamku Joannitów z XIII wieku, na miejscu którego powstał w XVIII wieku dwór,
- budynki po browarze (obecnie obiekty magazynowe znajdujące się na terenie piekarni),
- cmentarze żołnierzy wyzwalających tereny dzisiejszej Polski (jeden na wys. 2,5 km od Suchania w stronę Tarnowa- zagajniczek, widać jeszcze murek, a w środku jest dużo drzewek, drugi gdzieś na wysokości zajazdu przy Inie w lasach),
- cmentarz przykościelny (nie stwierdzono jeszcze, czy ta informacja jest prawdziwa, ale jest bardzo prawdopodobna).
CIEKAWOSTKI
- Pierwsza osada została założona już w X w.
- Przez Suchań przechodził prawdopodobnie szlak Celtów
- Pod kościołem mogą znajdować się jeszcze groby Joannitów, którzy stacjonowali w Komturii w Suchaniu
- Możliwe jest, że, pomimo dużej odległości, między kościołem a zamkiem istnieje podziemna droga do zamku
- Na wysokości parkingu koło Iny znajduje się orle gniazdo (być może dwa)
- Suchań posiada specyficzny mikroklimat: gdy pada deszcz, w okolicach samego Suchania jest go mniej niż chociażby na wysokości skrzyżowania Sadłowo-Słodkówko, czy nawet Suchanówka, znajdującego się około 3 km od centrum Suchania.
Źródło: Wikipedia
